امڙ جون ساروڻيون

منهنجي امان جنهن جو نالو ”ٿڌي“ هو. هوا واقعي به برف وانگي ٿڌي هئي. سج اڀرڻ کان وٺي سڀني جي سمهي پوڻ تائين بنا وقفي جي، بنا ڪنهن شڪايت ڪرڻ جي، بنا ڪنهن جي چوڻ آکڻ جي ڪم ڪندي رهندي هئي. جيڪا چڱي چوکي شيءِ هوندي هئي اُها اسان کي ڏيندي هئي ۽ پاڻ ساڳ، مريڙو، لسي ۽ سکڻي مانيءَ ڳڀي تي گذران ڪندي هئي. امان سانئڻ بابا سائين جي شوخ طبيعت، گار گند ۽ تشدد هوندي به ڪڏهن پنهنجي زبان تي شڪايت جو لفظ نه آندو. ويتر امان ڪيئي دفعا مون کي چيو هو ته ”بابهئين ٻاهريون سخت طبيعت جو آهي پر دل جو خراب ناهي“. امان طبيعت ۾ ته کڻي ٿڌي هئي پر سندس سڀاءُ مکڻ ۽ ملائي جهڙو نرم، ملائم هوندو هو. مان جڏهن بيمار ٿيندو هوس ته امان صلوات پڙهي منهنجي نرڙ تي زور ڏيندي هئي. يقين ڪريو ته مون کي جيڪو سڪون، جيڪو آنند سندس ان مسيحائي مان حاصل ٿيندو هو هو اڄ ڏينهن تائين ڪا دوا درمل واپرائڻ مان ڪڏهن به حاصل ڪري نه سگھيو آهيان. 

(اُس نے جلتی ہُوئی پیشانی پہ جب ہاتھ رکھا...رُوح تک آ گئی تاثیر مسیحائی کی).

 اسان جڏهن پيدا ٿيا هيا سي ته رک (ڪِري) طور تي امان کٽو، مٺو يا اهڙي ڪا ٻي شي نه واپرائيندي هئي ته مبادا اسان تي ان جو اثر ٿئي. منهنجي امان جو وڏي ۾ وڏو ڏک منهنجو ننڍو ڀاءُ سندس ٻيو نمبر نوجوان پٽ ئي هيو جيڪو هيروئن جي نشي جو عادي بڻجي پنهنجي ۽ پوري گھر جي سڪون کي غارت ڪري چڪو هو. امان اڪثر ڪري مون کي چوندي هئي ته ”بابلا مون کي انب (اسان پيار وچان پنهنجي ڀاءُ کي انب چوندا هياسين) جي اولاد جي ڳڻتي آهي ته سندن ڇا ٿيندو. واقعي سندس انومان صحيح هيا. اڄ جڏهن امان سانئڻ، بابا سائين ۽ احمد بخش (انب) هن دنيا اندر ناهن رهيا ته احمد بخش جا چارئي پٽ ڪنهن حد تائين ان نموني جي زندگي گذارڻ کان ڪجھ پاسيرا آهن جيڪا کين ملڻ گھربي هئي. سچ چوندا آهن ته جيستائين پيءُ ماءُ زندهه آهن ته ماڻهون ٻار ئي آهي. مان جڏهن به گھر پهچڻ ۾ دير ڪندو هوس ته امڙ کي پنهنجي انتظار ۾ ڏسندو هوس ۽ امان وڏي نماڻائي سان چوندي هئي ته ”بابا ايڏي دير ڪري نه اچو زمانو خراب آهي“ انوقت مان پنهنجي بيوقوفي ۽ اڻ ڄاڻائي جي اثر هيٺ چوندو هوس ته ”امان تون فڪر ڇوٿي ڪرين هاڻي مان ڪو ٻار ته ناهيان اڇي ڏاڙهي ٿي وئي اٿم“ پر امان منهنجي اهڙي ڪنهن به جواب کان مطمئين ڪونه ٿيندي هئي. منهنجي امان مڪمل نموني مولائڻ هئي. شهيد ڪربلا جي پوئلڳ. هوءَ فوت به محرم مهيني جي نائين تاريخ تي ٿي هئي. مون کي چٽي طرح ياد آهي ته رات جو جڏهن گل بهار، مجيب، هوشو، ڪاشو وغيرهه پاڙي واري امام بارگاهه جي پڙ تي ماتم لاءِ ويل هيا ته امان رات جو ٻي وڳي اٿي ڪري چيو هو ته ”پٽ ٻار اڃا تائين ناهن آيا...؟“ اڄ جڏهن امان سانئڻ کي وڇڙي ڪيئي سال ٿي ويا آهن ۽ بظاهر پوري گھراڻي جو وڏو مان ئي وڃي رهيو آهيان ته پنهنجو پاڻ ۾ ذري برابر به اها ٿوم نه ٿو ڀانيان جيڪا منهنجي وڏڙن امان سانئڻ، بابا لاهوتي علي گل، چاچا سائين قلندربخش، ماما ولي محمد وٽ هوندي هئي.  اهي سڀ مڻيا دار ماڻهون هيا، وڏي جگر، وڏي دل گردي، وڏي سهپ وارا ها. 

افسوس ته اڄ جڏهن گھر پهچندو آهيان ته ڪير به منهنجي انتظار ۾ ناهي هوندو، اڄ جڏهن بيمار ٿيندو آهيان ته اهو مسيحائي هٿ به ڪٿي ناهي هوندو، اڄ بس سندن يادن جي سهاري پيو جيان.

سي جيءَ جيارا ماڻهو ها، سي سڀ کان پيارا ماڻهو ها،

جن ساهه ڏئي، ويساهه ڏنو، جي دل ۾ دود دُکائي ويا.